Nieuws

Bij de DigiShape dag op 6 april in Lelystad verkenden we met elkaar of, en op welke manier, een Operationeel Droogte Platform Nederland van toegevoegde waarde kan zijn om tijdig maatregelen te nemen tegen droogte. Een eerste toepassing is www.droogteradar.nu, waar verwachtingen van de grondwaterstanden in Nederland voor de komende maanden zichtbaar zijn.

Na een plenaire inleiding rond het idee voor een gezamenlijk operationeel droogte platform van de toekomst “Digitwin Droogte”, werd aan de hand van een aantal vragen verder gepraat over dit onderwerp.

Vraag 1: Welke risico’s zijn belangrijk tijdens een droogte?

Anders gezegd…waar lopen waterbeheerders en watergebruikers tegenaan bij droogte?

• West-Nederland: in veenweidegebied ontstaat verzilting met negatieve effecten voor landbouw, ecologie en veenkades. Ook toename van CO2 uitstoot door dalende grondwaterstanden. Belangrijk: landbouwopbrengst problematiek t.o.v. waterveiligheid problematiek staat aan de basis van de keuzes in waterverdeling en -sturing in deze gebieden.
• Scheepvaart: varen met minder lading, kleinere schepen, de risico’s zijn het grootste voor degenen die de schepen financieren. Oplossingen zijn het anders inrichten van de supply chain en een stuk acceptatie.
• Overige risico’s/problemen: sproeiverbod, capaciteitsproblemen drinkwatervoorzieningen, uitdrogen van keringen, ecologische problemen.
• Welke risico’s zijn er waterschap-overstijgend / op landelijk niveau? Als iemand op de ene plek iets doet, heeft de ander misschien een probleem.

Vraag 2: Hoe kunnen risico’s worden beperkt? Wat moet er gebeuren?

• Aandacht in het ontwerpen voor nieuwe waterkeringen. Scheuren, verdroging, etc. Hoe verhoudt droogte zich tot andere opgaven? Dijken zijn aangelegd voor wateroverlast. Niet voor droogteproblematiek. Alle keuzes bij het aanleggen van een dijk, welke klei stop je erin, welke vegetatie leg je erop, daarbij moet je rekening houden met klimaatverandering.
• Wat ga je dan doen? (als het heel lokaal is ga je versterken) Je moet onderscheid maken in ontwerpen, maar ook beheer. Als het volgend jaar heel droog wordt, wat ga je dan doen? Er is ook behoefte aan inschattingen wat er gaat gebeuren met droogte de komende 50-100 jaar. Dat heeft effect op je bekleding bijvoorbeeld. Wat als je grasmat uitdroogt?
• Landbouw, drinkwater, onttrekkingen uit grondwater of oppervlaktewater. Houd rekening met regionale verschillen: oost-west, hoog-laag? Het is heel verschillend per waterschap. De een heeft onttrekking uit het oppervlaktewater, wat invloed heeft op waterkwaliteit, de ander uit grondwater.
• Je zou meer met berging van water kunnen doen. Waterschappen zijn van oudsher gericht op droge voeten houden. En dan moet je ook kijken naar verdamping, dat doet water boven de grond wel en onder de grond niet.

Vraag 3: Wie neemt de beslissingen / is verantwoordelijk?

• Bij ernstige droogte neemt calamiteitenorganisatie beslissingen; in het geval van waterschap is dat uiteindelijk de dijkgraaf. Bij scheepvaart zijn dit de kapiteins/operators en vaarwegbeheerders (operationele beslissingen rondom wel/niet schutten van vaarweg).
• Maatregelen nemen om situatie te voorkomen waarin landelijke verdringingsreeks moet worden toegepast. Dit gebeurt in samenwerking met RWS en waterschappen (slim water management is in dit kader opgezet)
• Landelijk: verdringingsreeks 2018 LCW (draaiboeken)  Informatiecentrum Lelystad RWS
• Politiek-bestuurlijke afwegingen geven meestal doorslag beslissingen
• Goede communicatie en heldere informatievoorziening is erg belangrijk

Vraag 4: Welke data, informatie en tools zijn nodig om die beslissingen te nemen?

• Goed inrichten monitoring – bodemvocht, grondwaterstanden.
• Waterkeringen moet je weten qua vochtigheid van je dijk? De opbouw, structuur, wat voor materiaal heb je gebruikt, bekleding, ondergrond, onderdijkse kwel, bodemvocht in je kering, kwelsloot, vegetatie, resultaten schouw. Wat is je vraagstuk? Ga je een dijk toetsen of ga je een dijk versterken, dan zit je op veel langere termijn te kijken.
• Boeren weten precies hoeveel ze op hun land irrigeren. Zou mooi zijn als je die data in je portaal kunt krijgen. Agrariërs gebruiken bodemvocht metingen om te weten wat ze moeten doen (beregening). Je moet meerdere processen in kaart brengen.
• Kwaliteit van je water houdt verband met je doorstroming en de kwel.
• Wat is er al beschikbaar in de “waterbeschikbaarheidstool”?
• De portalen uit elkaar halen, bijvoorbeeld keringen tov zandgronden etc.

Vraag 5: Hoe kan data science een rol spelen?

• Beeldherkenning luchtfoto’s satelliet, dronefoto, hoge resolutiefoto’s heb je nodig. Kan alleen bij korte vegetatie op de dijk. Combineren van informatiebronnen. Je wilt een model hebben waarin actuele data verwerkt worden om op verschillende manieren te analyseren. Peilbuizen, vegetatie, alles samenbrengen, dan heb je al data science. Dat samenvoegen met iemand op een dijk met een prikstok. Dat laat het model leren. Tijdswinst te boeken door schouwers hun bevindingen in te laten spreken op locaties
• Voorbeeld van wat er al is:
  - Piping bij waterkeringen
  - RWS: digispectie: visuele waarnemingen van mensen laten verwerken door automatische systemen. Daar wil je een data science programma mee aan de slag laten gaan.
• Er is veel data, maar de verbinding tussen verschillende problemen en afwegingen oplossingen is nog lastig. Hoe kom je van data naar informatie?
• Visualisatie; overbrengen van wat de situatie is, welke keuzes er gemaakt kunnen worden (en wat dat oplevert).
• Exploratieve tool waarmee je veel maatregelscenario’s en de effecten op verschillende watergebruikers kunnen analyseren in korte tijd.
• Kun je de aanpak van “adaptive pathways” toepassen in een operationele situatie rekencapaciteit? Welke snelle reken tools gebruik je daar dan voor?
• Combineren van aantal kleine maatregelen beter dan 1 grote maatregel nemen? (verdelen van lasten en lusten)
• Combineren van data, modellen en data science
• Operationele stoplicht(risico)kaart voor gevoelige functies (actuele/voorspellende droogterisico’s): welke analyses zijn hiervoor nodig?
• Wat is de waarde van data? “Open Data” moet gestandaardiseerd zijn, zodat hergebruik van de data voor andere toepassingen en in samenhang mogelijk is – dat vergroot de waarde van de data.

Oproep tot samenwerking

De ideeën en suggesties uit deze brainstorm worden meegenomen bij de verdere ontwikkeling van het initiatief tot een gezamenlijk Operationeel Droogteplatform van de toekomst “Digitwin Droogte”.

Tijdens een volgende DigiShape sessie zal een update worden gegeven van dit initiatief.

We komen/blijven graag in gesprek met geïnteresseerde organisaties en/of experts. Wil je betrokken blijven of een actieve rol hebben bij het vormgeven van het operationeel droogteplatform van de toekomst “Digitwin Droogte”? Neem dan contact op met Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Sheets

Download de sheets van de sessie over het Operationeel Droogte Platform