Op woensdag 11 oktober 2023 organiseerde Havenbedrijf Rotterdam een DigiShape dag op de prachtige locatie bij Kop van Zuid. Het was één van de meest interactieve DigiShape dagen tot nu toe en dat stemt ons positief, want samen dóen is uiteindelijk waar het in ons consortium om gaat: met elkaar bouwen aan ideeën die in de beginfase van ontwikkeling zitten en daarom juist zo waardevol zijn om samen met de community verder te brengen.
Hieronder vind je het verslag en de presentaties.
1. Explainable AI (XAI)
Het gebruik van machine learning in de watersector lijkt de sleutel om belangrijke vragen in de watersector op te lossen. Tegelijkertijd zetten veel mensen hun vraagtekens bij de betrouwbaarheid van de uitkomsten. Hoe moet je een systeem vertrouwen dat niet transparant is in hoe het berekeningen maakt?
Paula Lambregts en Thomas Stolp van HKV lijn in water namen ons mee in het project 'Explainable AI', waarin zij aan de hand van een lopend project rondom zoutintrusie, aan een tool bouwen die de uitkomsten van machine learning inzichtelijker maakt. In dit interview lees je meer over het seedmoney project Explainable AI.
Thomas Stolp: "Tijdens de sessie hebben we een vroege versie van ons werk laten zien, waar mensen op konden schieten. Dat helpt bij het verdere proces, want in dit stadium kun je nog goed sturen." Er kwam een mooie discussie op gang over het gebruik van Machine Learning modellen in de watersector en het belang van het interpreteren en uitleggen van de uitkomsten. "We hebben waardevolle feedback gekregen, zowel op het gebruik van de tool als inhoudelijk op de methodiek."
Slides Paula Lambregts en Thomas Stolp - HKV lijn in water - 
Explainable AI: Why so salty? Predicting salt intrusion on the Amsterdam-Rhine Canal
2. Waterstanden bepalen op basis van remote sensing en machine learning
Nederland heeft zo’n 225.000 kilometer aan watergangen, variërend van rivieren en kanalen tot aan poldersloten, greppels en grachten. In de kleinere watergangen wordt de waterstand vanwege kostenefficiëntie vaak niet bemeten, terwijl dit wel belangrijk is om het waterpeil te kennen. Het DigiShape seedmoney project ‘Algoritmische bepaling van waterstanden met remote sensing’ wil dit gaan oplossen door op een slimmere manier datasets uit drone- en satellietbeelden te gaan analyseren. In dit interview lees je meer over het seedmoney project Waterstanden bepalen op basis van remote sensing.
Thomas Berends van TU Delft gaf een sessie, waarin hij vertelde over de plannen en de aanwezigen uitdaagde om met nieuwe inzichten te komen over hoe je de waterstand uit een puntenwolk kunt bepalen. "Tijdens de brainstorm, maar ook achteraf, heb ik waardevolle feedback ontvangen," vertelt Thomas. "De brainstorm leverde goede opmerkingen op en zelfs een stappenplan om de puntenwolk met alle data te transformeren en filteren om uiteindelijk redelijk eenvoudig tot een waterstand voor een peilgebied te komen. Daarbij heb ik goede tips gekregen om 'ruis' uit de data te filteren, zoals bomen, kades en vegetaties. Hiermee gaan we zeker weer een stap maken!"
Slides Thomas Berends - TU Delft - Algoritmische bepaling van waterstanden met remote sensing
3. Lunchlezingen: Hackaton Moonshot 5 en DigiShape in Nederlandse AI Coalitie
Tijdens de lunch vertelde Fedor Baart van Deltares over de resultaten van de hackaton Moonshot 5, die met Havenbedrijf Rotterdam, Rijkswaterstaat, Geodan, VIctor.ai en Deltares is uitgevoerd. Daarbij is gekeken naar veerkrachtige infrastrucuur voor kademuren en het achterland.
Slides Fedor Baart - Deltares - Hackathon Moonshot 5 (resilient infrastructure)
Chris Karman van DigiShape gaf een pitch over de Nederlandse AI Coalitie en de rol die DigiShape hierin gaat krijgen als platform voor een nieuw toepassingsgebied Water en Klimaat. "Het doel is dat we twee ecosystemen, die van Water en AI, met elkaar gaan verbinden," vertelde hij.
Slides Chris Karman - DigiShape - Water en Klimaat als toepassingsgebied in de Nederlandse AI coalitie
4. Gezamenlijk parametrisch ontwerp voor kademuren
In het middagprogramma vertelde Bunno Arends van Havenbedrijf Rotterdam over zijn wens om samen een open source tool voor parametrische ontwerpmodellen van kademuren te ontwikkelen. Lees daarover ook het interview met Bunno. “Bij het ontwerpen en herontwikkelen van kademuren werken ingenieursbureaus met hun eigen tools om de repetitieve handelingen uit te voeren,” vertelde hij. “Deze tools werken allemaal net iets anders, maar komen voor het grootste deel met elkaar overeen.” Tijdens de sessie pitchte hij zijn idee om onze kennis en vernuft te bundelen in één open source platform voor parametrische modellen. Zo hoeven we de tool maar op één plek te beheren en ontwikkelen en kunnen we onze expertise gebruiken voor datgene waar we als ingenieurs het beste in zijn: creatieve ingenieursoplossingen verzinnen in een steeds complexere context.
Slides Bunno Arends - Havenbedrijf Rotterdam - Parametric design - how to reap the benefits?
In reactie hierop waren er drie inspirerende presentaties, die voer gaven voor de discussie:
Dennis Broere vertelde over Digital Engineering binnen Royal HaskoningDHV en welke stappen er worden gezet om van parametrisch design naar digitale workflows te komen. Als voorbeeld besprak hij de dijktoetsing, een repetitieve klus die vaak plaatsvindt en waarvoor een tool gebouwd is die de hele workflow aan elkaar koppelt. Zoiets zou je ook voor kades kunnen doen,” vertelde Dennis, “en daarvoor moeten we samen optrekken.” Daarbij kunnen we ons laten inspireren door het initiatief BuildingSMART International https://www.buildingsmart.org/, een wereldwijd brancheorgaan dat de digitale transformatie van de bouwsector stimuleert.
Slides Dennis Broere - Royal HaskoningDHV -Digital Engineering - From parametric design to integrated workflows- Menno Fousert behandelde de aanpak van parametrisch ontwerp binnen Witteveen+Bos en hoe datagedreven werken daar een rol in speelt.
“De voordelen zijn duidelijk en er is ook nog veel te verbeteren,” vertelde hij. “Zo is er meer uniformiteit nodig in het aanleveren van data en uitgangspunten. Ook zijn er nog missing links die verder geautomatiseerd moeten worden.” Verder spelen er dilemma’s die we wellicht samen kunnen oplossen, zoals het eerder willen bedienen van de klant, hoe werken we samen en kunnen we als ingenieursbureau’s de handen ineen slaan? Kansen zag hij op het gebied van het automatiseren van de ontwikkeling en het beheer van bestekken.
Slides Menno Fousert - Witteveen+Bos -Parametrisch ontwerp - In de laatste presentatie gaf Dennis van Heeren van WSP een voorbeeld van generatief ontwerpen van kademuren.
Jasper Groenewoud van VIKTOR vulde hierop aan vanuit zijn visie op het bouwen en delen van parametrische ontwerptools in een low-code platform. “Zo maken we het schaalbaar voor de hele sector,” vertelde hij. Mark van den Brink van WSP sloot af met zijn visie op het commerciële perspectief van open source ontwikkelingen. Daarbij gaf hij het voorbeeld van een legoblokje. “We zitten nu allemaal te bouwen aan onze eigen versie van het legoblokje, terwijl het juist de stapel is waar we ons kunnen onderscheiden,” vertelde hij.
Slides Dennis van Heeren (WSP), Jasper Groenewoud (VIKTOR) en Mark van den Brink (WSP) -Generatief ontwerpen van kademuren, parametrische ontwerptools en commercieel perspectief
We sloten de dag af met een levendige discussie over hoe we samen uiteindelijk kunnen komen tot één tool voor parametrisch ontwerp van kademuren. De belangrijkste punten die daarin naar voren kwamen:
- In een krappe arbeidsmarkt is het zonde om onze ingenieurs repetitief te laten doen waar ze niet blij van worden. We worden blij als we ons kunnen bezighouden met complexere creatieve oplossingen. Eén open source tool voor al ons standaard werk geeft ons uiteindelijk meer werkplezier en zet ons in onze kracht.
- Voorwaarde voor automatisering is standaardisering. Dat is dan ook stap 1.
- Doe het niet alleen en leer van andere sectoren. Heel veel zaken zijn binnen BuildingSMART International al getackeld. Laten we eerst goed kijken wat daar gebeurt voordat we het wiel opnieuw uitvinden. En daarna goed doordachte vervolgstappen zetten.
- Het proces om te komen tot een goed ontwerp (Business Process Map) kan ook gestandaardiseerd worden. Als we met elkaar een standaard Business Process Map hebben, kunnen we op basis daarvan definiëren welke stappen we niet in concurrentie doen en wellicht voor een gezamenlijke automatisering in aanmerking komen.
- Zoek iets gezamenlijks waar je allemaal voordeel bij hebt, bijvoorbeeld het automatiseren van het genereren van bestekken. Zo blijven partijen in hun comfortzone en kun je van daaruit verder bouwen.
- Commercieel ligt er een uitdaging, Ingenieursbureau’s blijven ook met elkaar in concurrentie, dus zorg dat er onderscheidend vermogen blijft. Maar het goede nieuws is: het gebeurt al.
- Het gaat ook over verantwoordelijkheid, intellectueel eigendom en beheer. Waar leg je dat neer?
“Er is veel enthousiasme voor dit thema en het is mooi om te zien dat er meer ambitie is dan weerstand,” concludeerde Bunno Arends aan het einde van de dag. Wil je actief meedenken in hoe we dit traject een vervolg geven, neem dan contact met hem op via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
